Panel dyskusyjny: „Nic nie usprawiedliwia stosowania tortur?”

Drugi dzień Igrzysk Wolności rozpoczął się panelem dyskusyjnym „Nic nie usprawiedliwia stosowanie tortur?”, w którym uczestniczyli: Gerald Staberock – przewodniczący Światowej Organizacji Przeciwko Torturom, Mikołaj Pietrzak – adwokat, przewodniczący Komisji Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, Andrzej Poczobut – dziennikarz „Gazety Wyborczej”, dysydent, więzień polityczny reżimu Łukaszenki oraz Rasul Jafarov – aktywista praw człowieka z Azerbejdżanu.

Adam Bodnar prawnik i obrońca praw człowieka postawił pytanie: O czym należy mówić po 25-ciu latach wolności? Wiele rzeczy jest załatwionych, wiele zmienia się na lepsze. Cytując premiera Tuska „mamy ciepłą wodę w kranie”. Jednak, jeśli chodzi o kwestie przestrzegania praw człowieka, wciąż nie jest dobrze. Obrońcy – ludzie, którzy oferują realną pomoc osobom pokrzywdzonym – jest ciężka. Ważne jest, aby mówić o nich, ponieważ nie mogą czuć się osamotnieni. Tematyka tortur jest wciąż lekceważona na całym świecie, a w szczególności w Polsce.

Andrzej Poczobut zetknął się z reżimem. Tortury są dla niego aluzją do średniowiecza. Na Ukrainie i Białorusi akceptowało i akceptuje się makabryczne sytuacje: zabójstwa, tortury, gwałty. Co takiego jest w ludziach, że jest nienawiść wewnątrz społeczeństwa? Wymuszanie zeznań to szerokie zjawisko na Białorusi. Łatwiej jest kogoś „przycisnąć” niż dobrowolnie przekonać do powiedzenia prawdy. Stosowane są różne techniki, które są jak najbardziej stosowane na Białorusi. Za pośrednictwem Internetu można kibicować wojnie, ponieważ w sieci umieszczane są drastyczne filmiki, ukazujące np. rozstrzelanie. Białoruska propaganda także wykorzystuje wszystko do ukazania amerykańskiej obłudy.

Gerald Staberock poruszył kwestie problemu tortur na świecie. Kraje Zachodu powinny znaleźć rozwiązanie problemu stosowania tortur. Według niego, jeśli istnieje chociaż cień szansy na przyzwolenie na stosowanie tortur to zostanie ona wykorzystana. Ponadto, problem tortur to problem prawa.

Rasul Jafarov wspominał o rodzinach, które odczuwają zagrożenie w Azerbejdżanie ze względu na konflikt, który wyniknął między Armenią a Azerbejdżanem. Nie tylko w tych krajach, ale na całym świecie potrzebne jest zabezpieczenie praw człowieka.  Każdy człowiek powinien pamiętać o pomocy dla ofiar tortur i nie zapominać o tym, że człowiek człowiekowi powinien pomagać.

Mikołaj Pietrzak odwołał się do wczorajszego przemówienia Obamy o prawach człowieka, mając w pamięci tortury stosowanie przez CIA. Obama nie zamknął Guantanamo. Przez tę decyzję wiele osób jest zawiedzionych. Porównał tortury Amerykanów do tych stosowanych przez gestapowców. Administracja Obamy nie rozliczyła się z systemowego stosowania tortur. Pan Pietrzak zwrócił uwagę na istnienie problemu Polski z więzieniami CIA oraz zażądał rozliczenia demokracji z torturami. Tortury CIA odbywały się na terytorium Polski, a prezydent Kwaśniewski na nie pozwalał. Polski sąd zawiódł, ponieważ Polska uczestniczyła w systemie CIA. Nielegalnie wprowadzono amerykańskich więźniów do Polski i bezprawnie przetrzymywano, a nie mieli oni dostępu do sądu. O tym wszystkim wiedzieli polscy funkcjonariusze. Stwarzali możliwość amerykańskim funkcjonariuszom do stosowania tortur. Zamiatanie stosowania tortur pod dywan przynosi hańbę Polsce.
Padły również pytania ze strony publiczności, która zwróciła szczególną uwagę na metody oraz na szczególną rolę mężczyzn w stosowaniu tortur. Pytano również o to, dlaczego w demokratycznych krajach następuje przymykanie oczu oraz zmowa milczenia. Poruszono również kwestię na temat tego, że w Polsce problem tortur jest wciąż tematem tabu.

Opracowały: Joanna Brzezińska, Małgorzata Zagawa

Zdjęcia: Robert Zapędowski